РПГА "Беларускі Хельсінкскі Камітэт" і другіе НДА патрабуюць спыніць рэпрэсіі ў дачыненні да Леаніда Мархоткі

За няпоўныя два месяцы, якія прайшлі пасля прэзідэнцкіх выбараў, дзе Леанід Мархотка быў доўгатэрміновым назіральнікам кампаніі "Праваабаронцы за свабодныя выбары» ад РПГА "Беларускі Хельсінкскі Камітэт", ён адбудзе 30 сутак адміністрацыйнага арышту.

26 жніўня Леанід Мархотка быў затрыманы ў Салігорску людзьмі ў цывільным і дастаўлены ў Салігорскі РАУС, дзе на яго быў складзены пратакол па арт.  23.34. КоАП (удзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве). У той жа дзень суд Салігорскага раёна прыцягнуў праваабаронцу да адміністрацыйнай адказнасці ў форме штрафу ў памеры 25 базавых велічынь.

Ужо на наступны дзень — увечары 27 жніўня — Леанід зноў быў затрыманы і дастаўлены ў РАУС, дзе на яго склалі чарговы пратакол па арт. 23.34 КоАП. 28 жніўня суд прысудзіў Мархотку адміністрацыйны арышт тэрмінам 10 сутак, нягледзячы на ​​яго ўзрост (67 гадоў) і праблемы са здароўем (наяўнасць цяжкіх хранічных захворванняў).

6 кастрычніка Леаніда зноў затрымалі. Па словах сваякоў, яго выклікалі і запрасілі ў Салігорскі гарвыканкам, каб уручыць ліст. Пасля выхаду з будынка выканкама ён быў затрыманы і дастаўлены ў РАУС для вядзення адміністрацыйнага працэсу. Толькі ноччу 7 кастрычніка сям'я даведалася пра месцазнаходжанне Леаніда Мархоткі пасля звароту яго дачкі ў РАУС. Насуперак заканадаўству сям’і не паведамілі пра яго затрыманне ў першыя тры гадзіны з моманту затрымання. Разгляд справы аб адміністрацыйным правапарушэнні адбыўся толькі 9 кастрычніка, нягледзячы на ​​тое, што ў міліцыі не было законных падставаў утрымліваць яго да суда. Як пазней стала вядома, увесь гэты час Леанід Мархотка знаходзіўся ў адзіночнай камеры. Судовае пасяджэнне праходзіла ў будынку Салігорскага РАУС. Грамадскасць і сваякоў туды не пусцілі. Суд зноў прызначыў 10 сутак адміністрацыйнага арышту.

У той час як Леанід Мархотка адбываў тэрмін, у дачыненні да яго разгледзелі  чарговую адміністрацыйную справу па арт. 23.34. КоАП. Судовае пасяджэнне, якое таксама праходзіла ў будынку РАУС, скончылася вынясеннем 10 сутак адміністрацыйнага арышту.

Леанід Мархотка з'яўляецца членам Рады РПГА "Беларускі Хельсінкскі Камітэт", а таксама прадстаўніком арганізацыі ў Салігорскім рэгіёне. Ён адзін з заснавальнікаў Беларускага незалежнага прафсаюза, быў актыўным арганізатарам шахцёрскіх страйкаў, першага маршу шахцёраў Салігорск-Мінск, удзельнікам перамоваў з урадам у 1990-х гг.  

Мы разглядаем адміністрацыйны пераслед Леаніда Мархоткі як пакаранне за ажыццяўленне ім законнай праваабарончай дзейнасці. Мы лічым, што сапраўдным матывам пераследу Леаніда Мархотку з'яўляецца яго дзейнасць па аказанні прававой дапамогі незалежным прафсаюзам і страйкамам у Салігорскім раёне.

У сувязі з гэтым падкрэсліваем, што ў адпаведнасці з Дэкларацыяй пра права і абавязак асоб, груп і органаў грамадства заахвочваць і абараняць агульнапрызнаныя правы чалавека і асноўныя свабоды [1] (Дэкларацыя аб праваабаронцах), прынятай рэзалюцыяй 53/144 Генеральнай Асамблеі ад 9 снежня 1998 года, кожны чалавек мае права, індывідуальна і сумесна з іншымі, на нацыянальным і міжнародным узроўнях праводзіць мірныя сустрэчы або сходы; ствараць няўрадавыя арганізацыі, асацыяцыі або групы, уступаць у іх і ўдзельнічаць у іх дзейнасці; падтрымліваць сувязь з няўрадавымі ці міжурадавымі арганізацыямі; вывучаць, абмяркоўваць, складаць і мець меркаванні адносна заабеспячэння ўсіх правоў чалавека і асноўных свабодаў як у заканадаўстве, так і на практыцы, і прыцягваць увагу грамадскасці да азначаных пытанняў, карыстаючыся гэтымі і іншымі адпаведнымі сродкамі.

Пры ажыццяўленні правоў чалавека і асноўных свабод, у тым ліку прасоўванні і абароне правоў чалавека, праваабаронцы маюць права ў сувязі з парушэннямі правоў чалавека і асноўных свабодаў у выніку палітыкі і дзеянняў службовых асоб і дзяржаўных органаў падаваць скаргі або іншыя адпаведныя звароты ў кампетэнтныя нацыянальныя судовыя, адміністрацыйныя або заканадаўчыя органы ці ў любы іншы кампетэнтны орган, прадугледжаны прававой сістэмай краіны; прапаноўваць і прадастаўляць прафесійную кваліфікаваную прававую дапамогу ці іншыя адпаведныя кансультацыі і дапамогу дзеля абароны правоў чалавека і асноўных свабодаў. 

Паводле артыкула 10 Дэкларацыі аб праваабаронцах, дзяржава прымае ўсе неабходныя меры дзеля забеспячэння абароны праваабаронцаў ад любога гвалту, пагрозаў, помсты, негатыўнай дыскрымінацыі дэ-факта або дэ-юрэ, ціску або любога іншага адвольнага дзеяння ў сувязі з іх законннай дзейнасцю. 

З улікам гэтага, РПГА "Беларускі Хельсінкскі Камітэт" патрабуе: