БХК накіраваў Спецыяльным дакладчыкам па пытанні аб заахвочванні і абароне правоў чалавека і асноўных свабод ва ўмовах барацьбы з тэрарызмам і па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі інфармацыю аб унясенні паправак у Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь, якія прадугледжваюць пашырэнне магчымасцяў прымянення смяротнага пакарання.
27 красавіка Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага Сходу прыняла ў двух чытаннях законапраект аб зменах у Крымінальны кодэкс, згодна з якім пашыраюцца магчымасці прымянення смяротнага пакарання. У прыватнасці, шляхам унясення паправак у частку 1 артыкула 59 і частку 2 артыкула 67 Крымінальнага кодэкса прапануецца ўжываць смяротнае пакаранне за прыгатаванне да злачынстваў і замах на злачынствы, прадугледжаныя часткай 2 артыкула 124 (Акт тэрарызму ў дачыненні да прадстаўніка замежнай дзяржавы або міжнароднай арганізацыі), часткай 3 артыкула 126 (Акт міжнароднага тэрарызму), часткай 3 артыкула 289 (Акт тэрарызму), часткай 2 артыкула 359 (Акт тэрарызму ў дачыненні да дзяржаўнага або грамадскага дзеяча) Крымінальнага кодэкса. 4 траўня указаны законапраект адобрыў Савет Рэспублікі.
У паведамленні мы звярнулі ўвагу на каментар Палаты прадстаўнікоў аб тым, што мэтай такіх паправак з'яўляецца "аказваць стрымліваючае ўздзеянне на дэструктыўныя элементы, а таксама дэманстраваць рашучую барацьбу дзяржавы з тэрарыстычнай дзейнасцю". Мы ў гэтай сувязі падкрэслілі, што менавіта няўхільнасць, а не цяжар пакарання, з'яўляецца стрымліваючым фактарам пры здзяйсненні злачынстваў.
БХК таксама паказаў, што публічнай дыскусіі па гэтым пытанні не праводзілася, у той час як абмеркаванне такіх складаных і далікатных пытанняў вельмі неабходна.
На думку БХК, такія дзеянні могуць быць кваліфікаваныя як парушэнне краінай сваіх абавязацельстваў па міжнародным праве, у прыватнасці пункта 2 артыкула 6 Міжнароднага пакта аб грамадзянскіх і палітычных правах, у якім гаворыцца, што смяротныя прысуды могуць быць вынесеныя толькі за самыя цяжкія злачынствы. Камітэт па правах чалавека, у сваю чаргу, растлумачыў у заўвагах агульнага парадку № 36, што тэрмін "найбольш цяжкія злачынствы" павінен тлумачыцца абмежавальна і азначаць толькі злачынствы крайняга цяжару, звязаныя з наўмысным забойствам. Мы звярнулі ўвагу на пазіцыю Камітэта аб тым, што, паколькі смяротнае пакаранне несумяшчальнае з поўным захаваннем права на жыццё, дзяржавам варта імкнуцца да яе абсалютнай адмены. А прыняцце дзяржавамі мер, якія дэ-факта прыводзяць да павелічэння колькасці выпадкаў і маштабаў прымянення імі смяротнага пакарання або да скарачэння колькасці выпадкаў прадастаўлення імі памілавання і змякчэння прысуду, супярэчыць прадмету і мэты артыкула 6.
Таксама гэтымі днямі апублікавана сумесная заява Беларускага Хельсінкскага Камітэта, ПЦ "Вясна" і грамадскай кампаніі “Праваабаронцы супраць смяротнага пакарання” з заклікам да ўладаў адмовіцца ад унясення зменаў у заканадаўства, накіраваных на пашырэнне выпадкаў прымянення смяротнага пакарання.
